معرفی مفاخر ایران - کوروش

نگارنده: جلایر خلیل زاده (درباره)
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

معرفی مفاخر ایران - کوروشمقدمه

کوروش که ملتهای آسیایی را نیز مستقل یافته بود با سپاهی اندک از پارسیان با ایشان به جنگ پرداخت و به یاری  جنگاوران  قوم  ماد  و هیرکانیان ، که داوطلبانه با او همراهی کردند  اقوام ساکن سوریه و آشوریان و تازیان و مردم کاپادوکیه و ساکنان هر دو  قسمت  فریگیه  و لیدیایی‌ها و مردم کاریا و فنیقیان و بابلیان را مطیع خویش ساخت .  او بر ساکنان بلخ بامیان و  هندیان  و  مردم  کیلیکیه  و  بر  سکاها  و پافلاگونیها و ماگادیدها و بسیاری از ملتهای دیگر که نامشان نیز بر ما مجهول است تسلط یافت . همچنین یونانیان  ساکن  آسیای صغیر را به فرمان خویش در آورد ، و پس از فرود آمدن از دریا ، قبرس و مصر را نیز تسخیر کرد .

ملتهایی که او به زیر فرمان خویش کشیده بود هیچیک به زبان او سخن نمی‌گفتند و  زبان  یکدیگر  را  نیز  نمی‌فهمیدند  .  با  این  وصف کوروش دامنه امپراتوری خود را با شنیدن وحشتی که از نامش داشتند تا به جاهای بسیار دور گسترش داد ، چنانکه در سرتاسر آن  قلمرو همه با شنیدن نام او بر خود می‌لرزیدند ، و نه تنها هیچکس حاضر نبود دست به اقدامی بر علیه او بزند بلکه او چنان هراسی در دل  ایشان برانگیخته بود که همه می‌کوشیدندخوشایند طبع وی باشند ، و دلخواه همه این بود که همیشه برطبق  میل  و  اراده  او  اداره  بشوند  .  او ملتهای چندان فراوانی را به زیر لوای خویش کشیده بود که طی سرزمینهای آنان با حرکت از پایتختش ، از هر سمتی اعم از خاور یا  باختر ، شمال یا جنوب ، مدتها وقت می‌خواست . هرودت
ریشه و اصل و نسب

در 2500 سال پیش ، خاورمیانه در نهایت تمدن‌زایی خود قرار داشت . یونان (مهد تمدن اروپا ) که یکی از قطبهای آن دوران بود در مقابل تمدنهای پیر مشرق‌زمین قرار داشت . بابل سلطنتی که از گذشتگان دور به یادگار مانده بود، در مصر سلطنت فراعنه رو به پایان بود نینوای آشور بعد از مدتها زورگویی بدست مادها و با همکاری بابلیها و . . . با خاک یکسان شده بود و از عیلام و شوش با تاریخی  درخشان  چیزی جز خرابه بر جای نبود .
رخداد خجسته این دوران ازدواج کمبوجیه اول پسر کوروش اول ، نوه تیس‌پس از  خاندان  هخامنش  از  قبیله  پاسارگاد  با  ماندانا  دختر آستیاگز ( اژی‌دهاک ) آخرین پادشاه ماد بود که نتیجه این ازدواج کوروش دوم شد که بعدها کوروش کبیر  نام  گرفت  .  کوروش  به  سال 580 ق.م. در دربار آستیاگ به دنیا آمد و تلاشهای آستیاگ برای از بین بردن او بی‌نتیجه ماند ( در این زمینه داستانهای  زیادی  نقل شده است که البته بیشتر جنبه افسانه دارد ) . و کوروش با حمایت مردم زمان خویش بر اژی‌دهاک غلبه کرد و حکومت مادها را برچید  و  مردم پارس را از بندگی مادها رهاند ، بر خلاف تصور، وی با آستیاگز بدرفتاری نکرد . با ورود ارتش کوروش به اکباتانا (هگمتانه یا همدان امروزی) به سال 552 ق.م. سلطنت مادها سقوط کرد ؛ در جنگ با مادها نبونید پادشاه بابل از کوروش حمایت میکرد .  (  در  روایت  است که  این جنگ 3 سال به طول انجامید و در نزدیکی مشهد مرغاب صورت گرفت ) .
بعد از فتح اکباتانا برخی از تاریخ نویسان ذکر کرده‌اند که کوروش با دختر آستیاگ ( خاله خود ) ازدواج کرد ؛که در درستی یا نادرستی این ادعا شک است . وروش به سال 547 ق.م. لقب پادشاه پارسیان را برای خود انتخاب کرد .
لشکرکشی‌ها

پس از تصرف اکباتانا کوروش آهنگ لیدی ( قسمتی از ترکیه امروزی ) کرد ، کرزوس ( شاه لیدی ) با یونانیان و مصریان و بابلیان بر علیه وی متحد شد ؛ کرزوس قبل از جنگ با هاتف غیبی معبد دلف مشورت کرد و در پاسخ شنید : " تو اگر با پارسیان بجنگی  امپراتوری بزرگی را نابود خواهی کرد . وقتی قاطری ( اشاره به کوروش به خاطر دو رگه بودنش ) پادشاه مادها میشود ، تو  در  کناره‌های  رود هومس بگریز ، در جای خود نمان و خجالت مکش از اینکه تو را ترسو خوانند " . ولی کرزوس به معنای جمله هاتف توجه نکرد و بعد از شنیدن اینکه امپراتوری بزرگی را نابود خواهد کرد تصمیم به حمله بر کوروش گرفت غافل از اینکه منظور هاتف از امپراتوری بزرگ ، امپراتوری خود کرزوس بود .
کوروش پس از فتح سارد ( پایتخت لیدی ) با یونانیان همسایه شد و این پیش درآمد جنگهای مدی ( جنگهای مدی به سری جنگهای بین ایران و یونان گفته میشدکه از زمان داریوش کبیر شروع و در زمان خشایار شاه و بعد از او نیز تا اواخر امپراتوری هخامنشیان ادامه یافت که در نهایت به شکست ایران منجر شد ) شد .
در فتح شهر سارد که دومین شهر ثروتمند آسیا ( بعد از بابل ) بود روایتی مبنی بر غارت این شهر مطرح شده است که از هرودت نقل شده ، اما از گزنفون نیز نقل است که مردم شهر در قبال عدم تجاوز و قتل و غرت شهر خود لوازم و وسایل گران قیمتشان را به پارسیان دادند .
کوروش مدتی به سمت شرق امپراتوری لشکر کشید و در حدود 8 سال در آن مناطق به سر برد و مرزهای امپراتوری را تا هند و بین‌النهرین گسترش داد .
منجی یا فاتح

 کوروش بعد از بازگشت از مشرق زمین مجدداً متوجه غرب شد و به بابل لشکرکشی کرد بابل با آن دیوارهای غیرقابل نفوذ و ذخیره غذایی چندین ساله خود قرن‌ها بود که غیرقابل تصرف مینمود .  این  شهر  بزرگ  ( که در آن زمان یک میلیون نفر جمعیت داشت )  و  غیرقابل رخنه ، غافل از این بود که در آنسوی دیوارهایش این بار کوروش هخامنشی ایستاده است . به دستور کوروش خندقی در اطراف شهر حفر شد که آب رودخانه‌ای که از وسط شهر میگذشت را به آن جاری ساختند و سپاهیان کوروش از دو سمت رودخانه وارد شهر شدند و شهر در کمتر از یک ساعت سقوط کرد و روءیای چند ده ساله در چند روز به واقعیت پیوست . شهر بابل پس از قریب به 2 قرن درخشش در تاریخ جهان به دست هخامنشیان تصرف شد امّا کوروش اجازه غارت به سربازان ندادو با بابلیان به ملایمت رفتار کرد و در اینجا بود که فاتح اولین منشور حقوق بشر را صادر کرد که حقوق ملتهای تحت سلطه خود را در آن به رسمیت می‌شناخت. این منشور قرن‌ها، منادی منشور حقوق بشر امروزی سازمان ملل متحد بود که بعدها از روی همین منشور نوشته شد  .
منشور حقوق بشر :

زبان : اکدی ( بابلی نو )
جنس : خشت
طول : 40 خط
تاریخ :  538 ق.م.
محل کشف : نینوا -  عراق
تاریخ کشف : 1879
کاشف : هرمز رسام
محل نگهداری : موزه بریتانیا
شماره ثبت : 90920   BMW
کپی : در سازمان ملل متحد

سالها پیش بابلیان در زمان پادشاهی مقتدر بختنصر یهودیان شهر اورشلیم را اسیر خود ساخته بودند و این شهر را ویران کرده بودند ، از ان دوران یهودیانی که در زندانهای بابل بودند طبق وعده‌هایی که در کتابهای مقدسشان داده شده بود منتظر نجات بخشی بودند تا آنها را به سرزمین مقدسشان برگرداند ، سر انجام در سال 537 ق.م. این وعده به واقعیت پیوست و چهل هزار یهودی را کوروش از بابل آزاد کرده و به اورشلیم بازگرداند و آنجا را بازسازی کرد .

 
ذوالقرنین چه کسی بود ؟

در کتاب مقدس قران درسوره کهف ( آیات 83 تا 98 ) درباره ذوالقرنین صحبت شده است :

" آنها از تو درباره ذوالقرنین خواهند پرسید پس قصه او را بازگو کن . . . . و ما او را قدرتی دادیم که بر زمین حکومت کند . . . . در زمین سفر میکرد تا به قوم یاءجوج و ماءجوج رسید . . . . و او را گفتیم می‌توانی آنها را مجازت کنی یا پاداش دهی ، گفت اگر خدای مرا بپرستند آنها را پاداش و اگر نه آنها را مجازاتشان خواهم کرد . . . . دستور داد تا بین دو کوه ( دره ) را دیواره آهنین قرار دهند . . . . و سرب مذاب بر سر آنان جاری ساخت " .

قرآن شناسان بسیاری بر روی این مسئله کار کرده‌اند و هرکدام دلایل قابل  استنادی  ارائه  میدهند  ولی  هنوز  هم  مشخص   نیست  که ذوالقرنین کوروش است یا اسکندر .
در این آیات آمده است ذوالقرنین پرستنده خدای واحد است ؛ از استناد به این آیه اسکندر نمی‌تواند باشد چرا که وی را پسر خدای زئوس میخواندند و پرستنده خدای واحد نبوده است ، از سوی دیگر کوروش نیز هرجایی را که فتح میکرد خدای آنجا را پرستش میکرد و پرستش میترا و آناهید را نیز علاوه بر اهورامزدا بر وی ذکر کرده‌اند که در اینصورت وی نیز نمیتواند باشد .
همچنین آمده است ذوالقرنین به معنای : 1- صاحب دو گروه از مردم  ؛ 2- صاحب یک جفت شاخ .
که در معنای اول ذکر شده اسکندر است چرا که بر شرق و غرب حکومت میکرده ؛ میگویند کوروش است چرا که ماد و پارس را متحد ساخته ؛ در معنای دوم میگویند کوروش است، طبق نقش برجسته یافت شده در پاسارگاد که کوروش را با دو جفت بال و دو شاخ قوچ بر روی تاج شاهنشاهی تصویر کرده‌اند .
از طرف دیگر در مورد محل مجازات آن قوم بی‌دین ادعا بر این است که کوروش به آزادی ادیان اعتقاد داشته است و نمیتواند شخصی باشد که آنها را مجازات کرده ؛ همچنین در مورد محل ادعا بر این است که در دره‌ای واقع در گرجستان امروزی آثار آهن و سرب در محلی با آن مشخصات یافت شده که در صورت صحت تاریخ آن بیشتر به زمان زندگی کوروش میخورد تا اسکندر و . . . هزاران دلیل دیگر که شاید این راز هیچوقت فاش نشود .
زبان :

زبان مردم پارس از سری زبانهای هندو اوروپایی بوده و خطی که آنها استفاده میکردند از خط سومری گرفته شده بوده که نوعی از خط میخی است ( البته متفاوت از نوع سومری و بابلی آن ) . بعدها در زمان داریوش در بین زبانهای دربار زبان سامی نیز وارد شد ولی در کل میتوان گفت زبان 3 زبان رایج آن دوران : پارسی باستان ، اکدی ، بابلی . بوده است و خط نیز میخی  . مثال :

Adm\KuRuS\xSayZiy\hxamniSiy
A dam  / kur u sh           /khashayathiya       /hakhamanishIya
منم کوروش پادشاه هخامنشی ( برگرفته از یکی از کاخهای کوروش در پاسارگاد ) .       
معماری :

معماری دوران هخامنشی متاثر از هنر کشورهای تحت سلطه این امپراتوری عظیم بوده است ؛ البته تفاوتهایی در معماری دوران کوروش و داریوش به بعد وجود دارد . پاسارگاد در محلی به همین نام در دشت مرغاب که محل اصلی قبیله  پاسارگاد  بوده  به  دستور  کوروش  در گرامیداشت پیروزی بر مادها ساخته شده است .این مجموعه با شکوه که از معماری آشوری بیشترین بهره را برده است متشکل از چند کاخ و باغات بین آنها و مقبره کوروش بوده که بی تردید در زمان خود خرم و سرسبز بوده است و امروز چند ویرانه از آن برجاست .
در پاسارگاد مانند خیلی از موارد مشابه بعد از آن هدف به تصویر کشیدن بهشت از طریق درخت و ستون است ، آبی که در نهرهای باغ جریان داشته باعث هرچه خنک تر شدن باغ میگشته ، و آتشدانهایی در کنار مقبره برای روشن نگه داشتن آتش مقدس ، کاخها بصورت بسیار زیبایی از خشت خام و سنگ آهک و مرمر با سقفهای چوبی ساخته شده بودند ارتفاع ایوانها 3/1 اصل بنا بوده پلان بر خلاف پلان یونانی مستطیل   2 √ بوده است . مقبره در طرحی کاملا متفاوت از سایر مقابر بعد از خود بصورت هرمی-شیروانی ساخته شده است و در هفت طبقه است درب آن رو به غرب و بالای درب گلی هجاری شد بوده که الان از بین رفته است .
مرگ پیامدی  . . .

کوروش در جنگ با قبایل نیمه وحشی سکاها در حدود بین‌النهرین به سال 527 ق.م. کشته شد و جسد وی بتوسط کمبوجیه (پسرش) به محل تولدش در پاسارگاد انتقال داده شد و طبق وصیّتش در مقبره‌اش آرام گرفت تا جهان از کشورگشایی عادل و پادشاهی مقتدر محروم گردد و امروز این مقبره بعداز 2500 سال هنوز پابرجاست و چشم در راه آینده ، کوروش چنان سمفونی از عدالتی و اقتدار خلق کرد که آوازه آن تا گیتی پابرجاست در گوش سنگین و فراموش کار جهان هستی خواهد پیچید .


منابع :
کوروش کبیر ( آلبر شاندور )

تاریخ شاهنشاهی هخامنشی

( ا.ت. امستد ) کتیبه‌های هخامنشی

ads ads
mahak kahrizak

mailپست الکترونیک: info@ tourismscience .ir

SMSسامانه پیام کوتاه: 3000705030 (جهت دریافت پاسخ: ممکن است پیامک های تبلیغاتی خود را مسدود کرده باشید)

contactفرم تماس با ما: کلیلک نمایید
account شماره حسابهای ما: کلیلک نمایید
privacyحریم شخصی کاربران و رفع مسئولیت: کلیک نمایید
 

rss

gpls

face

fina1l

 

 علم گردشگری با آغاز نوروز 1388 و با هدف گسترش دانش محور و اصولی گردشگری در سطح کشور فعالیت خود را آغاز نمود. این مجموعه همواره سعی نموده است تا با استفاده از استعداد فعالان این صنعت نسبت به نشر هدفمند قواعد گردشگری در سطح کشور بپردازد. آنچه در علم گردشگری منتشر می شد حاصل تلاش دانشجویان، فارق التحصیلان، اساتید، شاغلین و تمامی علاقمندان دلسوز ....

 

ادامه مطلب